เสริมองค์กรให้ก้าวไกลด้านความปลอดภัยในการทำงาน ผ่าน 4 ขั้น พีระมิดส่งเสริมความปลอดภัยในการทำงาน ด้วยการเติมเต็มความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ (เติมเต็มคุณค่าจากภายใน เริ่มต้นความปลอดภัยจากตัวเราเอง)
จากแผนภาพข้างต้น เมื่อองค์กรมีความชัดเจนในเรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย และคุณภาพชีวิตที่ดีในแบบที่ต้องการให้เกิดขึ้นแล้ว ก็จะทราบถึงภารกิจที่ต้องทำ สามารถเลือกกลยุทธ์/วิธีการที่ใช้สำหรับทำให้ถึงผลลัพธ์ที่ต้องการได้ นอกจากนี้ การดำเนินการที่จะตามมาจะมีความชัดเจนเป็นรูปธรรมในรูปแบบของกิจกรรม,โครงการต่างๆ ที่ต้องดำเนินการด้วยความต่อเนื่อง เพื่อให้มีผลที่เกิดขึ้นทำให้ทุกคนในองค์กรมีสุขภาพ ความปลอดภัยและคุณภาพชีวิตที่ดี โดยมีรายละเอียดเพิ่มเติม ดังนี้
พีระมิดขั้นที่ 1
ค้นหาความต้องการและค้นพบคุณค่าในตนเอง
สร้างแรงจูงใจโดยการให้ทุกคนเห็นคุณค่าในตนเองและมีส่วนร่วมในการช่วยกันทำให้เกิดความปลอดภัย (มีจิตสำนึกและทัศนคติที่ถูกต้องเพื่อการปฏิบัติงานด้วยความปลอดภัยและมีสุขภาพที่ดี) สำรวจปัญหาและความต้องการเพื่อดำเนินกิจกรรมด้านความปลอดภัยฯ อย่างมีทิศทาง มีการกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน มีขั้นตอนการดำเนินการที่เป็นรูปธรรมสามารถนำไปปฏิบัติได้และมีรูปแบบแผนกิจกรรมที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง
องค์กรต้องเริ่มต้นจากการเข้าใจความต้องการพื้นฐานเพื่อตอบโจทย์ความต้องการพื้นฐานเหล่านั้น ดังนี้
เมื่อองค์กรเข้าใจถึงความต้องการพื้นฐาน สิ่งที่องค์กรต้องดำเนินการต่อ คือ ทำให้พนักงานทุกคนในองค์กรได้รับปัจจัยที่เอื้อต่อความต้องการในชีวิตอย่างเหมาะสม (เงิน,เวลาและการพัฒนาตนเอง) เพื่อเป็นฐานส่งต่อให้พนักงานได้แสดงศักภาพของตนเองได้อย่างเต็มที่ผ่านการทำงานในองค์กรจนเกิดความรักและการเห็นคุณค่าในตนเอง และเกิดความตระหนักในการดูแลตนเองให้มีความปลอดภัยและมีสุขภาพที่ดี ดังนั้น องค์กรจึงต้องเตรียมความพร้อมในด้านต่างๆ ที่ตอบโจทย์ความต้องการพื้นฐานเพื่อรองรับการเข้ามาทำงานของบุคลากรและพนักงานในการเข้ามาเป็นกำลังในการขับเคลื่อนองค์กรต่อไป
สำหรับในส่วนของพนักงานแต่ละคน ต้องมีเวลาให้กับตนเองเพื่อจะได้ตรวจสอบความต้องการ ตรวจสอบเป้าหมายในชีวิตของตน ซึ่งเบื้องต้นทุกคนสามารถถามคำถามที่ทรงพลังกับตนเองได้ ดังนี้
1 . ตัวเราอยู่จุดไหน ถามคำถามที่ดีให้กับตนเอง
- เรามีดีอะไร (ความสามารถ,ทักษะ,พรสวรรค์,ประสบการณ์)
- เราเคยทำอะไรสำเร็จมาแล้วบ้างและแต่ละสิ่งที่ทำสำเร็จ สำเร็จได้อย่างไร
2. ตัวเราจะเป็นอย่างไร ถามคำถามเพื่ออนาคตของตนเอง
- เราอยากเห็นอะไร (เกี่ยวกับตัวเรา,องค์กร,ชุมชน)
- เรามีปัจจัยอะไรส่งเสริมบ้าง (งานที่ทำ,สังคมเราที่อยู่,สิ่อต่างๆที่เราเลือกเสพ)
เมื่อแต่ละคนเข้าใจตนเองอย่างชัดเจนและเลือกเป็นส่วนหนึ่งขององค์กรที่สามารถสนับสนุนให้แต่ละบุคคลได้แสดงศักยภาพของตนได้อย่างเต็มที่ (คนเหมาะสมกับองค์กรโดยมีเป้าหมายและทิศทางของการใช้ชีวิตที่สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมายและวัฒนธรรมขององค์กร) และสามารถต้องสนองต่อความต้องการพื้นฐานให้กับพนักงานในองค์กรได้ ก็จะทำให้เกิดความร่วมมือระหว่างกันและนำไปสู่เรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย และคุณภาพชีวิตที่ดี
พีระมิดขั้นที่ 2
สร้างปัจจัยพื้นฐานที่เหมาะสม เพื่อตอบโจทย์เป้าหมายองค์กร
เป้าหมายขององค์กร คือ การมีผลกำไรสูงสุด แต่ก็ไม่ลืมที่จะให้ความสำคัญกับบุคลากรที่เป็นกลไกในการช่วยสร้างผลกำไร เพราะฉะนั้น องค์กรต้องมีกลไกที่เป็นระบบในการตอบสนองความต้องการของบุคลากรในองค์กร เช่น มีสวัสดิการที่ดี, มีสภาพแวดล้อมในการทำงานที่ดี, มีความปลอดภัยในการทำงาน สถิติอุบัติเหตุในองค์กรเป็นศูนย์ รวมถึงมีการสร้างขวัญกำลังใจให้กับพนักงานได้อย่างเหมาะสม เป็นต้น
เมื่อองค์กรมีการวางแผนและบริหารจัดการในส่วนของปัจจัยพื้นฐานแล้ว สิ่งที่ต้องให้ความสำคัญซึ่งขาดไม่ได้ คือ เรื่องความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานที่ชัดเจน (กำหนดโครงสร้าง,บทบาทหน้าที่,ขั้นตอน,วิธีการทำงาน,กำหนดผู้รับผิดชอบแบ่งเป็นระดับขั้น,มาตรฐานของระบบไม่ต่ำกว่าข้อปฏิบัติตามที่กฎหมายกำหนด) มีความร่วมมือจากพนักงานทุกคนในองค์กร ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเป็นฐานสำคัญที่จะนำไปสู่ภาพเป้าหมายเรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย และคุณภาพชีวิตที่ดีในแบบที่องค์กรต้องการ เมื่อพนักงานเกิดความสุขกาย สุขใจ สามารถปฏิบัติงานได้อย่างเต็มที่ภายใต้การทำงานที่ปลอดภัยก็จะเป็นการสร้างผลกำไรที่คุ้มค่าคืนกลับสู่องค์กร
- สำรวจ ตรวจวัด วิเคราะห์ ประเมินความเสี่ยง ชี้บ่งอันตราย และควบคุมความเสี่ยง
- มีมาตรการป้องกันที่เหมาะสม
- เครื่องจักร เครื่องมือ อุปกรณ์ และสถานที่ทำงานมีความปลอดภัยและไม่มีผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของพนักงาน
- พนักงานมีทักษะความรู้ ความชำนาญเหมาะสมกับงานที่ได้รับมอบหมาย
- มีการรวมกลุ่มของผู้ที่นำตนเองที่มีความปลอดภัยในการทำงานเพื่อสร้างความสัมพันธ์ในรูปแบบเครือข่ายขยายไปทุกๆส่วนงานภายในองค์กร
พีระมิดขั้นที่ 3
ลงทุนในระดับบุคคลเพื่อพัฒนาคนในการร่วมพัฒนาองค์กรในด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน
ผู้บริหารสูงสุดขององค์กรเป็นผู้นำต้นแบบด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน ลงทุนด้านการพัฒนาคนและพัฒนาองค์กรผ่านระบบการจัดการความปลอดภัยและสุขภาพอนามัยที่เหมาะสมกับองค์กร โดยมีระบบการจัดการที่ไม่ต่ำกว่าที่มาตรฐานกฎหมายกำหนด
องค์กรต้องทำการส่งเสริมให้ทุกคนในองค์กรมีคุณสมบัติเฉพาะบุคคลที่ดีและมีเป้าหมายที่เหมาะสมในการมีส่วนร่วมพัฒนาองค์กรในด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน ดังตาราง โดยสร้างความสัมพันธ์ทั้ง 3 ส่วน (องค์กร,หัวหน้าและบุคคล) เพื่อนำไปสู่ภาพเป้าหมายเรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย และคุณภาพชีวิตที่ดีในแบบที่องค์กรต้องการ
พีระมิดขั้นที่ 4
พิชิตเป้าหมาย (ทุกคนในองค์กรมีสุขภาพ ความปลอดภัย คุณภาพชีวิตที่ดี)
เมื่อองค์กรสร้างฐานพีระมิดตั้งแต่ขั้นที่ 1-3 ได้เป็นที่เรียบร้อยแล้ว สิ่งที่ต้องดำเนินการในช่วงท้าย คือ การสร้างร่วมมือจากทุกคนเพื่อให้เกิดความต่อเนื่องของการดำเนินการเพื่อให้ภาพเป้าหมายเรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย และคุณภาพชีวิตที่ดีในแบบที่องค์กรต้องการเป็นจริงและยั่งยืน ด้วยการทำวงจร 4D วงจรแห่งการร่วมคิดและทำ (Devid Cooperider,1985)
-
D1 : Discovery
(ร่วมค้นพบสิ่งดีแล้วชื่นชม) : เน้นการสร้างคน ผ่านการสร้าง Hero ต้นแบบในองค์กร (ผู้นำและฝ่ายบริหารเป็นต้นแบบด้สนความปลอดภัยฯ) สร้างภาพการจดจำที่ดีด้านความปลอดภัยในการทำงานเพื่อเป็นภาพกระจกเงาให้สมองของกันและกันให้กับทุกคนในองค์กร มีการชื่นชมสิ่งดีและร่วมกันสอดส่องดูแลสิ่งที่ต้องปรับปรุงแก้ไข -
D2 : Dream
(ร่วมสร้างฝัน สร้างเป้าหมาย) : บุคลากรและองค์กรมีการสร้างเป้าหมายร่วมกัน ในการพัฒนาคนและองค์กรเพื่อให้เติบโต ก้าวหน้าในเรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย และคุณชีวิตที่ดีในตามแบบที่องค์กรกำหนดไว้ -
D3 : Design
(ร่วมออกแบบการทำงานที่เหมาะสมในสภาพแวดล้อมเชิงบวก) : สร้างสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมให้ทุกคนในองค์กรกล้าแสดงความคิดเห็นและให้ทุกคนได้แสดงศักยภาพของตนเอง ทุกคนในองค์กรรู้จักบทบาทหน้าที่ของตนเอง สามารถปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ, สร้างผลงานที่ดีมีคุณภาพ, ส่วมใส่ PPEเพื่อแสดงออกถึงความห่วงใย ใส่ใจตนเองและมีความรับผิดชอบต่อส่วนรวม โดยเคารพพื้นที่ส่วนรวม, ใช้อุปกรณ์ส่วนรวมอย่างระมัดระวัง และช่วยสอดส่องดูแลความเสี่ยงต่างๆ เช่น พื้นที่, สภาพแวดล้อม, อุปกรณ์ เครื่องมือ, เครื่องใช้, ลักษณะการทำงาน เป็นต้น ทั้งในพื้นที่ปฏิบัติงานของตนเองและภายในส่วนต่างๆ ขององค์กร -
D4 : Destiny
(ร่วมสร้างสรรค์สิ่งดีเพื่อสังคม) : ทุกคนร่วมทำสิ่งต่างๆ เพื่อนำไปสู่เรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย และคุณภาพชีวิตที่ดีในแบบที่องค์กรต้องการ พร้อมทั้งยังสามารถสื่อสารความห่วงใยในเรื่องความปลอดภัยและสุขภาพที่ดีไปยังคนอื่นๆ (ครอบครัว,ชุมชน) รอบตัวได้ ผ่านการกระทำที่เป็นแบบอย่างที่ดีด้านความปลอดภัยในการทำงานและความปลอดภัยในกิจกรรมต่างๆ ของการใช้ชีวิต
“องค์กรไม่มีชีวิตแต่ขับเคลื่อนด้วยชีวิตของทุกคนในองค์กร อยากให้องค์กรมีความยั่งยืน ต้องใส่ใจทุกจุดเล็กๆ ในใจของทุกคน เมื่อแต่ละคนเติมเต็มคุณค่าจากภายใน ก็จะเป็นผู้เริ่มเรื่องความความปลอดภัยได้ด้วยตัวเอง”
ผู้เขียน
คุณสุชาดา อวยจินดา (โค้ชออนซ์)